Trong những năm vừa qua, mặc dù cấp ủy, chính quyền các cấp và các ngành chức năng đã triển khai nhiều biện pháp để tuyên truyền, phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn hoạt động xuất cảnh đi nước ngoài lao động trái phép, tuy nhiên tình trạng công dân Việt Nam xuất, nhập cảnh lao động trái phép ở nước ngoài vẫn có nhiều diễn biến phức tạp. Các đầu mối, đường dây tìm kiếm, tổ chức cho người khác đi nước ngoài lao động trái phép sử dụng ngày càng nhiều thủ đoạn tinh vi, như: (1) Tạo các diễn đàn, hội nhóm tìm kiếm việc làm trên không gian mạng để tiếp cận những người đang có nhu cầu tìm việc; (2) vẽ ra bức tranh “việc nhẹ, lương cao, được bao lo toàn bộ chi phí đi lại” để đánh vào lòng tham, dụ dỗ bị hại; (3) làm thủ tục xuất cảnh ra nước ngoài bằng hình thức du lịch sau đó trốn ở lại hoặc vượt biên trái phép sang nước thứ ba để lao động; (4) ép chỉ tiêu, mua chuộc các đối tượng đang lao động trái phép ở nước ngoài dụ dỗ bạn bè, người thân để hưởng hoa hồng, tiền thưởng…

Theo thống kê của Công an xã Hồ Vương, từ năm 2020 đến nay trên địa bàn xã đã có hàng chục trường hợp bị nước ngoài, như: Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Campuchia… bắt, giam giữ về hành vi nhập cư lao động trái phép, 01 trường hợp bị Công an Thanh Hóa khởi tố, bị phạt tù 05 năm về hành vi tổ chức đưa người khác xuất cảnh lao động trái phép. Ngoài ra, nhiều trường hợp đã bị các cơ quan chức năng xử lý vi phạm hành chính về hành vi qua lại biên giới quốc gia không làm thủ tục xuất nhập cảnh theo quy định.

Thực tiễn cho thấy, bên cạnh việc đối mặt với các hình phạt nghiêm minh của pháp luật Việt Nam và pháp luật nước sở tại, hành vi xuất, nhập cảnh trái phép còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, như:

- Đối mặt với nguy cơ mất tích, tử vong trên đường vượt biên, trong quá trình làm việc hoặc bị lực lượng chức năng nước sở tại bắt, xử phạt, giam giữ, trục xuất.

- Người vượt biên trái phép dễ trở thành nạn nhân của lừa đảo, buôn bán người, mại dâm, cưỡng bức lao động.

- Không được bảo vệ quyền lợi, sống và làm việc trong môi trường làm việc thiếu an toàn, thường xuyên bị bóc lột, đánh đập.

- Ốm đau, thương tích, tai nạn lao động… không được đưa đến các cơ sở y tế để chữa trị.

- Bị ép thực hiện các hoạt động phạm tội, nhất là tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, viễn thông, công nghệ cao.

- Khi không hoàn thành các chỉ tiêu, bị ốm đau, làm việc không hiệu quả thì sẽ bị bán cho chủ khác hoặc ép liên lạc với gia đình yêu cầu chuyển tiền để chuộc, trường hợp yêu cầu của các đối tượng không được đáp ứng thì người lao động có nguy cơ cao bị các đối tượng, các đường dây đánh đập, sát hại, nhất là đối với số đang lao động trái phép tại các khu tự trị ở Campuchia và Myanmar.

Để phòng, chống hiệu quả tình trạng xuất nhập cảnh trái phép, mỗi người dân cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, thực hiện nghiêm túc các nội dung sau:

- Tuyệt đối không tự ý vượt biên, không xuất nhập cảnh trái phép dưới bất kỳ hình thức nào.

- Không tin theo lời dụ dỗ, lừa đảo của các đối tượng xấu hứa hẹn việc nhẹ, lương cao ở nước ngoài.

- Không tổ chức, không môi giới, không chứa chấp hoặc tiếp tay cho người khác vượt biên trái phép.

- Tuyên truyền, vận động người thân, bạn bè chấp hành đúng các quy định của Nhà nước về xuất, nhập cảnh.

 - Khi phát hiện có người lạ xuất hiện trên địa bàn, hoặc nghi ngờ có hành vi tổ chức, chứa chấp người vượt biên trái phép, cần báo ngay cho trưởng thôn, Công an xã hoặc chính quyền địa phương để xử lý kịp thời.

- Khi có nhu cầu đi lao động, làm việc ở nước ngoài, người dân có thể đến UBND xã để được tư vấn, hỗ trợ hoặc đến các công ty, chi nhánh xuất khẩu lao động uy tín để tìm hiểu và lựa chọn.

Việc chấp hành nghiêm các quy định về xuất nhập cảnh không chỉ bảo vệ quyền lợi và an toàn của bản thân mỗi người, mà còn góp phần giữ gìn an ninh trật tự, ổn định kinh tế - xã hội và bảo vệ chủ quyền quốc gia.

 Chúng ta hãy cùng nâng cao cảnh giác, nêu cao tinh thần trách nhiệm, nói “không với xuất nhập cảnh trái phép” để cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng an toàn, phát triển, góp phần giữ vững ổn định xã hội và bảo vệ biên cương tổ quốc./.